Ακράτεια ούρων

Η ακράτεια ούρων αποτελεί την ακούσια απώλεια ούρων, η οποία επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους σε παγκόσμιο επίπεδο, λόγω των δυσάρεστων συμπτωμάτων που επιφέρει. Οι γυναίκες πάσχουν σε μεγαλύτερο βαθμό από ακράτεια ούρων, έναντι των ανδρών, καθώς αφορά στο 60% των περιπτώσεων.

Τι είναι η ακράτεια ούρων;

Ως ακράτεια ούρων ορίζουμε την ακούσια απώλεια ούρων οποιουδήποτε βαθμού. Πρόκειται για ένα συχνότατο ενόχλημα με επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής του ασθενούς. Σύμφωνα με μελέτες, 3 στις 10 γυναίκες αντιμετωπίζουν κάποια μορφή ακράτειας ούρων. Πολύ συχνά, δε, η ακράτεια οδηγεί σε απομάκρυνση από κοινωνικές δραστηριότητες. Οι ασθενείς αποφεύγουν να εκτεθούν σε δραστηριότητες που θα μπορούσαν να προκαλέσουν απώλεια ούρων, όπως η άσκηση ή τα ταξίδια, ο αθλητισμός κλπ.

Σήμερα, υπάρχουν ασφαλείς, αξιόπιστες θεραπευτικές επιλογές με πολύ καλά αποτελέσματα, για γυναίκες, αλλά και άνδρες οποιασδήποτε ηλικίας. Κάποιες απ’ αυτές μάλιστα είναι ελάχιστα επεμβατικές μέθοδοι και μπορούν να σας βοηθήσουν στην εκτέλεση των καθημερινών δραστηριοτήτων και στην ενίσχυση της αυτοπεποίθησης.

Ποιες μορφές ακράτειας ούρων υπάρχουν ;

Υπάρχουν πέντε γνωστές μορφές ακράτειας ούρων που συνήθως παρουσιάζονται στις γυναίκες:

1.      Ακράτεια ούρων από προσπάθεια :

Η ακράτεια από προσπάθεια είναι η ακούσια απώλεια ούρων, όταν περπατάμε, γυμναζόμαστε ή σηκώνουμε κάτι βαρύ. Όταν σηκωνόμαστε όρθιοι από καθιστή η οριζόντια θέση ή βήχουμε, φταρνιζόμαστε ή γελάμε. Ό,τι δηλαδή μπορεί να αυξήσει την ενδοκοιλιακή πίεση (πίεση στην κοιλιά). Είναι η συχνότερη μορφή ακράτειας που προκαλείται εξίσου από την ύπαρξη προδιαθεσικών παραγόντων όπως :

• Παχυσαρκία
• Πολυτοκία
• έλλειψη οιστρογόνων
• υστερεκτομή
• χρόνιες παθήσεις, όπως η δυσκοιλιότητα και η υπέρταση

2.      Ακράτεια ούρων επιτακτικού τύπου:

Είναι η αιφνίδια και έντονη ανάγκη για ούρηση που ακολουθείται από απώλεια ούρων. Μπορεί να αισθάνεστε ότι δεν θα προλάβετε να φτάσετε στην τουαλέτα ή μπορεί να ξυπνάτε κάποιες φορές στη διάρκεια της νύχτας με έντονη ανάγκη για ούρηση. Συνοδεύεται από αυξημένη ευερεθιστότητα της ουροδόχου κύστεως (πχ φλεγμονές – λιθίαση) και με νευρολογικές διαταραχές (νόσος Πάρκινσον, σκλήρυνση κατά πλάκας, κακώσεις σπονδυλικής στήλης).

• Ακράτεια ούρων μικτού τύπου

Συμβαίνει όταν συνυπάρχουν συμπτώματα, τόσο ακράτειας ούρων από προσπάθεια όσο και επιτακτικού τύπου.

4.      Ακράτεια ούρων από υπερπλήρωση

Συμβαίνει όταν η ουροδόχος κύστη δεν αδειάζει εντελώς. Μπορεί να προκληθεί είτε από δυσλειτουργία των νεύρων που ελέγχουν την ούρηση, είτε από απόφραξη της ουρήθρας που εμποδίζει τη ροή ούρων. Παλαιότερες γυναικολογικές επεμβάσεις, καθώς και η κυστεοκήλη αποτελούν τις συνήθεις αιτίες πρόκλησης της ακράτειας των ούρων. Σπανιότερη αιτία πρόκλησης μπορεί να είναι η περιφερική νευροπάθεια όπως πχ. σε άτομα με σακχαρώδη διαβήτη.

5.      Ολική ακράτεια

Στις περιπτώσεις αυτές ο ασθενής έχει απώλεια ούρων καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας μαζί με φυσιολογικές ουρήσεις και ανεξάρτητα από έντονη δραστηριότητα. Το συνηθέστερο αίτιο για τις γυναίκες είναι το κυστεοκολπικό συρίγγιο, πιθανή συνέπεια γυναικολογικών επεμβάσεων.

Ποιοι κινδυνεύουν να εκδηλώσουν ακράτεια ούρων ;

Ακράτεια ούρων μπορεί να εκδηλώσουν όσοι ασθενείς φέρουν παθήσεις του ουροποιητικού συστήματος, λόγω :

• Δυσλειτουργίας της κύστης
• Ανεπάρκειας του σφιγκτηριακού μηχανισμού
• Υπερπλασίας προστάτη

Αλλά η ακράτεια ούρων μπορεί να προκαλείται και χωρίς την παρουσία πάθησης του ουροποιητικού :

• Ψυχολογικοί παράγοντες (π.χ. κατάθλιψη)
• Φλεγμονή
• Παχυσαρκία

Όπως όμως έχει αναφερθεί, η ακράτεια ούρων αφορά πολύ περισσότερο γυναίκες όλων των ηλικιών. Αξιοσημείωτο είναι ότι οι περισσότερες που αντιμετωπίζουν ακράτεια ούρων έχουν μέση ηλικία.

Πώς τίθεται η διάγνωση;

Η σωστή διάγνωση της ακράτειας και το είδος της είναι πολύ σημαντικά για την αντιμετώπισή της. Στη διαγνωστική φαρέτρα του ουρολόγου διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο το ιστορικό, η κλινική εξέταση και εργαστηριακές εξετάσεις. Η διάγνωση μπορεί να ενισχυθεί με την ουροδυναμική μελέτη/ ουροδυναμικός έλεγχος (όπου χρειάζεται)που περιλαμβάνει την τοποθέτηση ενός μικρού καθετήρα στην ουροδόχο κύστη, ο οποίος μετράει τη δραστηριότητα της ουροδόχου κύστης και της ουρήθρας.

Το ιστορικό του ασθενούς είναι πολύ σημαντικό για τη διάγνωση της ακράτειας. Η αρχική αξιολόγηση γίνεται με καθορισμένες ερωτήσεις που οδηγούν τον ουρολόγο στη διάγνωση του είδους της ακράτειας. Στην κλινική εξέταση πρέπει να εξετάζεται η ουρήθρα για τυχόν εκτρόπιο και το γεννητικό σύστημα της γυναίκας για πιθανή ατροφία του κόλπου, κυστεοκήλη ή υπερκινητική ουρήθρα. Ο ασθενής υποβάλλεται σε διάφορες δοκιμασίες εγκράτειας με πρόκληση βήχα.

Η γενική εξέταση ούρων και η ουροκαλλιέργεια πρέπει να γίνονται σε όλους τους ασθενείς, και σε περίπτωση ουρολοίμωξης χορηγείται η κατάλληλη αγωγή, πριν την ολοκλήρωση της εξέτασης. Επίσης, οι γυναίκες πρέπει να υποβάλλονται σε υπερηχοτομογραφικό έλεγχο του ουροποιητικού συστήματος. Σε ορισμένες περιπτώσεις πρέπει να γίνεται και ουρηθροκυστεοσκόπηση. Πάντως, συνήθως με τη λήψη κατάλληλου λεπτομερούς ιστορικού και της κλινικής εξέτασης μπορεί να πραγματοποιηθεί διάγνωση και να καθοριστεί το είδος της ακράτειας.

Πώς αντιμετωπίζεται η ακράτεια ούρων ;

Η αντιμετώπιση της ακράτειας ούρων εξαρτάται από τον τύπο της ακράτειας :

• Συντηρητική αντιμετώπιση :

Στην ακράτεια επιτακτικού τύπου χρησιμοποιούνται φάρμακα, όπως τα αντιχοληνεργικά που αφενός έχουν σκοπό να αυξήσουν τη χωρητικότητα και αφετέρου να σταματήσουν τις μη-ελεγχόμενες συσπάσεις του εξωστήρα μυός της κύστεως. Σε ότι αφορά στην ακράτεια προσπάθειας, η αντιμετώπιση είναι τόσο συντηρητική, αφού προτείνεται στον ασθενή η εκγύμναση των μυών του πυελικού εδάφους, όσο και χειρουργική όταν απαιτείται.

• Χειρουργική αντιμετώπιση :

Μονιμότερα αποτελέσματα προσφέρει η χειρουργική θεραπεία. Σήμερα, μια καινοτόμος μέθοδος, ελάχιστα επεμβατική, που δεν απαιτεί νοσηλεία είναι η τοποθέτηση ταινίας ελεύθερης τάσης που δίνει, αποδεδειγμένα, μακροχρόνια αποτελέσματα. Η επέμβαση για τοποθέτηση της ταινίας είναι απλή και σύντομη. Η αποκατάσταση είναι γρήγορη και ο ασθενής επιστρέφει στις φυσιολογικές συνήθειες σε μία ή δύο ημέρες. Στην περίπτωση των γυναικών που αποτελεί και την μεγαλύτερη πληθυσμιακή ομάδα με ακράτεια ούρων, η κολπική ταινία ελεύθερη τάσης αποτελεί σωτηρία. Έχει ήδη χρησιμοποιηθεί σε περισσότερες από 1.000.000 γυναίκες σε όλον τον κόσμο, με μεγάλη επιτυχία. Είναι η λύση που συνιστάται περισσότερο από τους ειδικούς, για το εξαιρετικά μεγάλο ποσοστό επιτυχίας της. Περισσότερες από 90% των γυναικών που αντιμετωπίστηκαν με την τοποθέτηση κολπικής ταινίας, δεν έχουν πια ακράτεια ή αναφέρουν πολύ μικρότερη διαρροή, επτά χρόνια μετά τη θεραπεία. Ελάχιστες ασθενείς εμφανίζουν επιπλοκές.

Η ακράτεια ούρων δεν πρέπει να αποτελεί τροχοπέδη για την εκτέλεση των καθημερινών συνηθειών και δραστηριοτήτων. Η ακράτεια ούρων είναι μια πάθηση που, πλέον, μπορεί να αντιμετωπιστεί πλήρως. Εάν θέλετε να λάβετε πληροφορίες για την θεραπεία της ακράτειας ούρων, επικοινωνήστε με τον Χειρουργό Ουρολόγο, Μιχαήλ Εμμ. Κουμεντάκη, ο οποίος έχει λάβει εξειδίκευση στους τομείς της χειρουργικής που σχετίζονται με παθήσεις του ουροποιητικού συστήματος, σε μετεκπαιδευτικά προγράμματα σε ΗΠΑ και Ευρώπη.