Προστατίτιδα
Ο προστάτης είναι ένας αδένας του ανδρικού αναπαραγωγικού συστήματος. Ο όρος προστατίτιδα, είναι γενικός και περιλαμβάνει πολλές υποκατηγορίες. Είναι μια συχνή πάθηση που ταλαιπωρεί άνδρες όλων των ηλικιών. Είναι η πιο συχνή ουρολογική πάθηση σε άνδρες κάτω των 50 ετών και η τρίτη συχνότερη μετά την ηλικία των 50.
Ποια είναι τα είδη προστατίτιδας;
Η προστατίτιδα διακρίνεται σε τέσσερις κύριες κατηγορίες:
- Οξεία βακτηριακή προστατίτιδα
Η οξεία βακτηριακή προστατίτιδα είναι μια λοίμωξη που προκαλείται από βακτήρια, με συνηθέστερα το E.coli, την Klebsiella, τον Proteus και την Pseudomonas. Αυτά τα βακτήρια μπορούν να εισέλθουν στον προστάτη δια της ανιούσης οδού όπως μέσω σεξουαλικής επαφής, σπανιότερα δε διά του αίματος ή ως επιπλοκή μιας επεμβατικής πράξης στην περιοχή πχ βιοψίας προστάτη. Τα συμπτώματα είναι έντονα και περιλαμβάνουν πυρετό, ρίγη, αδυναμία, συχνουρία και δυσκολία στην ούρηση.
- Χρόνια βακτηριακή προστατίτιδα
Η χρόνια βακτηριακή προστατίτιδα προκαλείται από τα ίδια βακτήρια που προκαλούν και την οξεία μορφή. Άλλοι μικροοργανισμοί όπως ο γονόκοκκος, τα χλαμύδια, το μυκόπλασμα και οι μύκητες μπορούν να προκαλέσουν τη νόσο. Στην περίπτωση αυτή, τα συμπτώματα να είναι λιγότερο έντονα αλλά διαρκούν περισσότερο.
- Χρόνια μη βακτηριακή προστατίτιδα (Σύνδρομο χρόνιου πυελικού άλγους)
Η χρόνια μη βακτηριακή προστατίτιδα είναι πιο δύσκολο να κατανοηθεί, καθώς τα αίτιά της δεν είναι πάντα σαφή. Τα συμπτώματα είναι παρόμοια με αυτά της χρόνιας βακτηριακής μορφής, αλλά χωρίς να υπάρχει βακτηριακή λοίμωξη. Οι άνδρες με αυτή τη μορφή συχνά νιώθουν πόνο στο περίνεο, δυσκολία στην ούρηση, πόνο στους όρχεις ή στη βουβωνική χώρα, καθώς και διαταραχές στην ερωτική τους ζωή. Παρόλο που κατηγοριοποιείται ως προστατίτιδα, ο πόνος που βιώνουν οι ασθενείς πολλές φορές δε σχετίζεται με φλεγμονή του προστάτη.
- Ασυμπτωματική φλεγμονώδης προστατίτιδα
Η ασυμπτωματική φλεγμονώδης προστατίτιδα δεν παρουσιάζει εμφανή συμπτώματα. Συνήθως, ανακαλύπτεται τυχαία, κατά τη διάρκεια βιοψίας ή άλλων εξετάσεων για άλλες παθήσεις. Παρά την απουσία συμπτωμάτων, η φλεγμονή είναι παρούσα και μπορεί να επηρεάσει τον προστάτη μακροπρόθεσμα. Τα αίτιά της δεν είναι σαφή.
Αίτια και συμπτώματα προστατίτιδας
Τα αίτια της προστατίτιδας ποικίλλουν ανάλογα με τον τύπο της. Οι βακτηριακές μορφές, είτε οξείες ή χρόνιες, προκαλούνται κυρίως από λοίμωξη, ενώ οι μη βακτηριακές μορφές σχετίζονται συχνά με άγνωστες αιτίες.
Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πόνο ή καύσο κατά την ούρηση, συχνουρία, αίσθημα ατελούς κένωσης της ουροδόχου κύστης, δυσκολία στην ούρηση, νυκτουρία, δυσκολίες στην ερωτική ζωή (στυτική δυσλειτουργία, μειωμένη ερωτική επιθυμία, πρόωρη ή επώδυνη εκσπερμάτιση), αίσθημα πίεσης στο περίνεο. Η ασθένεια μπορεί επίσης να επηρεάσει ψυχολογικά τον ασθενή, καθώς οι επιπτώσεις στην καθημερινή ζωή και την ερωτική διάθεση συχνά οδηγούν σε άγχος και δυσφορία. Στην οξεία φλεγμονή, η κλινική εικόνα είναι βαρύτερη με υψηλό πυρετό, ρίγη, έντονη δυσουρία, ενώ μπορεί να προκληθεί και οξεία επίσχεση ούρων.
Πώς τίθεται η διάγνωση της προστατίτιδας;
Η διάγνωση της προστατίτιδας γίνεται μέσω κλινικής εξέτασης και λήψης ιστορικού από τον Ουρολόγο. Σε σοβαρές περιπτώσεις οξείας προστατίτιδας, πρέπει να αποφεύγεται η ζωηρή δακτυλική εξέταση, καθώς υπάρχει κίνδυνος διασποράς της λοίμωξης μέσω του αίματος (βακτηριαιμία).
Ο ιατρός μπορεί να ζητήσει σειρά εργαστηριακών εξετάσεων, όπως:
- γενική εξέταση αίματος και ούρων
- καλλιέργεια ούρων και προστατικού εκκρίματος
- υπερηχογράφημα ουροδόχου κύστης, προστάτη και όρχεων
- εξέταση Stamey-Meares ή το απλούστερο 2-glass test (με μάλαξη προ και μετά την ούρηση)
- σε λίγες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί αξονική τομογραφία (πχ για τη διάγνωση αποστήματος)
Στη χρονία μη βακτηριακή προστατίτιδα – χρόνιος πυελικός πόνος η διάγνωση γίνεται με αποκλεισμό άλλων παθήσεων και άλλων τύπων προστατίτιδας, ενώ τα συμπτώματα θα πρέπει να επιμένουν για διάστημα μεγαλύτερο των 3 μηνών. Είναι μια χρόνια κατάσταση που ταλαιπωρεί και επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα ζωής του ασθενούς.
Θεραπεία προστατίτιδας
Η θεραπεία της προστατίτιδας εξαρτάται από τον τύπο της.
Στην οξεία βακτηριακή προστατίτιδα, η κύρια θεραπεία είναι η χορήγηση αντιβιοτικών είτε σε μορφή χαπιών ή ενδοφλεβίως, εάν η λοίμωξη είναι σοβαρή. Επιπλέον, συνιστώνται αντιφλεγμονώδη φάρμακα και, αν υπάρχουν δυσκολίες στην ούρηση, χορηγούνται και φάρμακα που βελτιώνουν την ροή των ούρων, όπως οι α-αναστολείς. Επίσης χρειάζεται άφθονη λήψη υγρών.
Στις χρόνιες μορφές της νόσου, η θεραπεία μπορεί να είναι πιο μακροχρόνια και να περιλαμβάνει συνδυασμούς φαρμάκων, όπως αντιβιοτικά, μυοχαλαρωτικά και φυτικά σκευάσματα. Η αλλαγή στη διατροφή και τις καθημερινές συνήθειες είναι επίσης σημαντική, καθώς ορισμένα τρόφιμα και ποτά μπορεί να επιδεινώσουν τα συμπτώματα.
Για τη χρόνια βακτηριακή προστατίτιδα, η θεραπεία διαρκεί τουλάχιστον ένα μήνα, ενώ για τη χρόνια μη βακτηριακή προστατίτιδα η θεραπεία συνήθως είναι μακροχρόνια και συνοδεύεται από αλλαγές στον τρόπο ζωής του αρρώστου, εξατομικεύεται και προσαρμόζεται στον ασθενή. Συχνά χρειάζεται συνδυασμός θεραπειών που στόχο έχουν να μετριάσουν τα συμπτώματα και να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν αντιβιοτικά, αντιφλεγμονώδη, μυοχαλαρωτικά, φάρμακα που βελτιώνουν τη ροή των ούρων και τη συχνουρία (α-αδρενεργικοί αποκλειστές, αντιχολινεργικά), φάρμακα που βοηθούν τη στυτική λειτουργία, φυτικά εκχυλίσματα καθώς και νευροληπτικά σε ασθενείς με χρόνιο πόνο. Τροφές, ποτά ή συνήθειες που επιδεινώνουν τα συμπτώματα θα πρέπει να αποφεύγονται.
Σε κάποιες περιπτώσεις εξειδικευμένοι φυσικοθεραπευτές μπορούν να βοηθήσουν τόσο στο χρόνιο πυελικό πόνο, όσο και εκπαιδεύοντας τον ασθενή να χαλαρώνει το πυελικό έδαφος. Όταν τα συμπτώματα από την ψυχική σφαίρα είναι σοβαρά ίσως χρειαστεί η συνεργασία ψυχιάτρου ή ψυχολόγου.
Η χρόνια μη βακτηριακή προστατίτιδα είναι μια πρόκληση τόσο για τον ασθενή όσο και τον ιατρό. Μερικές φορές τα συμπτώματα δεν εξαλείφονται πλήρως αλλά παρουσιάζουν υφέσεις και εξάρσεις. Στόχος είναι ο ασθενής να έχει καλή ποιότητα ζωής και να μην επηρεάζεται η κοινωνικότητα του.
Τέλος, η ασυμπτωματική φλεγμονώδης προστατίτιδα δεν απαιτεί συνήθως θεραπεία, εκτός αν υπάρχουν επιπλοκές που σχετίζονται με την φλεγμονή.
Επικοινωνήστε με τον εξειδικευμένο Χειρουργό Ουρολόγο Δρ. Μ. Κουμεντάκη για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την προστατίτιδα.